Doordat de omstandigheden op reis anders zijn als thuis wordt er op reis niet altijd even voorzichtig omgegaan met het risico op soa’s.
Een groot deel van alle mensen, variërend tussen de 31 en de 46% heeft seksueel contact zonder condoom.
Voor bepaalde groepen reizigers zoals bijvoorbeeld jongeren, singles, studenten en reizigers met de verwachting seks te gaan hebben is het risico op het oplopen van een soa groter.
Daarnaast zijn er soorten reizen waarbij er een toegenomen risico is op seksueel contact, namelijk: zakenreizen, stage of studie reizen, bezoek van vrienden of familie en niet georganiseerde reizen zoals bijvoorbeeld backpacken.
Ook zijn we ons als reizigers er niet altijd van bewust dat prostitutie in andere landen op een andere manier aangeboden kan worden, waardoor we als reizigers niet altijd door hebben dat het om prostitutie gaat. Reizigers die seksueel contact hebben met een prostitué hebben vaak een groter risico op het oplopen van een soa’s.
Een leuk weetje: In Thailand is 50% van de mensen die in de prostitutie werkt met HIV besmet en Zuid-Afrika heeft met een HIV prevalentie van 18.9% het grootste aantal HIV-besmette inwoners van de wereld.
Soa’s kunnen we op verschillende manieren oplopen of overdragen:
– Vaginale geslachtsgemeenschap zonder condoom;
– Anale geslachtsgemeenschap zonder condoom;
– Orale seks zonder condoom of beflapje;
– Gezamenlijk gebruik van speeltjes zoals dildo’s of vibrators;
– Door bloed op bloed contact.
Soa’s kunnen verwekt worden door een virus of door bacteriën.
Bekende voorbeelden van soa’s die verwekt worden door bacteriën zijn chlamydia en gonorroe.
Bekende voorbeelden van soa’s die verwekt worden door virussen zijn herpes, genitale wratten HIV of verschillende varianten van hepatitis.
In Nederland zien we chlamydia, genitale wratten, syfilis en gonorroe het meeste.
Daarin tegen zien we in de westerse landen vaker HIV, hepatitis B en de soa’s die in Nederland juist zeldzaam zijn.
Besmettelijkheid meest voorkomende soa’s
Om een idee te geven over hoe makkelijk of moeilijk het is om een soa op te lopen door eenmalig seksueel contact zullen er hieronder een paar voorbeelden beschreven worden van de meest voorkomende soa’s in Nederland, HIV en hepatitis A en B.
Gonorroe
Gonorroe ook wel bekend om de druiper die de bacterie kan veroorzaken bij mannen, kent een hoge besmettingskans. De kans dat de vrouw het overdraagt op de man bij onbeschermd vaginaal seksueel contact is 20-30%, de kans van man op vrouw ligt veel hoger en is 50-90% kans. Bij herhaaldelijke seksueel contact met een besmette partner stijgt dit percentage nog door. Voor mannen die seks hebben met mannen wordt het risico bij anaal contact geschat op 80% en oraal contact 60%. Omdat dit een bacterie is, is gonorroe vooralsnog goed behandelbaar met een antibiotica, echter zien we bij de meest gebruikte en meest effectieve antibiotica ’s telkens meer resistentie optreden.
Chlamydia
Hoewel de besmettingskans van Gonorroe groter lijkt dan die van chlamydia blijkt uit verschillende onderzoeken dat de besmettingskans bij onbeschermd seksueel contact tussen de 50% en de 68% ligt. De kans dat de man de vrouw besmet is groter als andersom. Omdat chlamydia veroorzaakt wordt door een bacterie is het vooralsnog goed te behandelen met antibiotica.
Genitale wratten
HPV kennen we als de vaccinatie die meisjes en mogelijk in de toekomst ook jongens krijgen via het rijksvaccinatieprogramma (RVP) om zo de prevalentie van baarmoederhalskanker terug te dringen.
Echter is er ook nog een andere vorm van HPV. Deze vorm zit vooralsnog niet in het vaccin dat wordt aangeboden door de overheid, wel in een particulier verkrijgbaar vaccin (voor verdere informatie hierover kun je contact opnemen met ons).
De HPV varianten die genitale wratten veroorzaken zijn erg besmettelijk, de besmettingskans wordt geschat op 60% na eenmalig seksueel contact. Veilig vrijen met condoom is echter niet voldoende omdat HPV overdraagbaar is door huid op huid contact, zelfs als er op dat moment actief geen genitale wratten zichtbaar zijn. Echter is deze kans wel kleiner dan via de seksuele route.
Syfilis
Syfilis ofwel lues dringt het lichaam binnen door kleine laesies in de huid die zijn ontstaan tijdens het seksueel contact of die al aanwezig waren. Laesies zijn kleine wondjes/scheurtjes in de huid. Besmetting vind bij volwassenen vrijwel uitsluitend plaats via seksuele overdracht, dus genitaal, anaal of oraal waarbij direct contact met actieve/vochtige laesies nodig is. De besmettingskans wordt per seksueel contact geschat op 30%.
HIV (humaan immunodeficiëntievirus)
Tot nu toe is alleen overdacht van HIV bewezen via bloed, transplantatieweefsel, sperma, andere genitale secreta en moedermelk.
HIV is in het normale maatschappelijke verkeer niet overdraagbaar. Anogenitaal contact (anale seks) geeft de grootste kans van transmissie waarbij ontvangen (receptief contact) een groter risico vormt als geven (insertief contact). De gemiddelde besmettingskans voor eenmalig receptief anaal contact is tussen de 0.1% en de 3% en bij insertief anaal contact tussen de 0.06% en de 0.62%. Bij onbeschermd vaginaal-genitaal contact wordt de transmissie kans geschat op 0.014% en 0.2%. Herhaald contact met een besmette partner kan leiden tot een besmettingskans van 27.8% bij anaal contact en 11.7% bij vaginaal contact.
De mate van besmettelijkheid is afhankelijk van de virusconcentratie. De besmettelijkheid is groter in het begin van de infectie, tijdens toename van de immuundeficiëntie en tijdens klinische symptomen.
HIV is niet te genezen echter met goede en adequate behandeling die grotendeels afhankelijk is van de therapietrouw van de HIV-patiënt kan de ziekte goed onderdrukt worden en zijn de besmette patiënten nauwelijks tot niet besmettelijk voor anderen.
Hepatitis A
Hepatitis A wordt fecaal-oraal overgedragen of door besmette voedingsmiddelen of water. Fecaal-oraal betekent van ontlasting naar mond. Dit kan door seksueel contact ofwel door slechte handhygiëne na het gebruik van een openbaar toilet, of slechte handhygiëne van degene die jou eten bereidt nadat zij een toilet hebben gebruikt. Hepatitis A is zeer besmettelijk, daarom dienen besmette personen gedurende de ziekte gebruik te maken van afzonderlijke badkamer en toilet. De meeste mensen genezen vanzelf van een hepatitis A infectie en zijn nadat de ziekte genezen is niet meer besmettelijk. Hepatitis A is een breed aanbevolen reis vaccinatie voor meer contact kunt u contact met ons opnemen.
Hepatitis B
Hepatitis B kan teruggevonden worden in vrijwel alle lichamelijke vloeistoffen. Het is bewezen overdraagbaar via bloed, transplantatieweefsel sperma en vaginaal vocht. Het virus dringt het lichaam binnen door beschadigde huid en intacte slijmvliezen (oogslijmvlies bijvoorbeeld). Voorbeelden van ongemerkt bloed op bloed contact zijn bijvoorbeeld het delen van een tandenborstel of het delen van een scheermes. Seksuele transmissie vind vooral plaats bij genitaal-vaginaal contact en anogenitaal contact. Besmettingskans bij bloed op bloed contact wordt geschat op 22-31%.
Na een hepatitis B infectie kan iemand levenslang drager zijn en dus ook levenslang besmettelijk zijn voor zijn of haar omgeving. Een besmetting kan op latere leeftijd leverkanker of levercirrose veroorzaken.
Hepatitis B is een vaccinatie die afhankelijk van situatie wordt aanbevolen voor reizigers. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen.
Tips en tricks
Voorkomen is beter dan genezen!
Neem altijd condooms mee van huis als je op vakantie gaat, ook als je niet van plan bent om seksueel contact te hebben tijdens je reis. Dan hoef je er niet naar te gaan zoeken in een vreemd land bij onbekende winkels en apotheken en weet je bovendien zeker dat je goede condooms bij je hebt. In het buitenland zijn condooms soms moeilijk verkrijgbaar en niet alle merken zijn even betrouwbaar.
Ben je ze toch vergeten en wil je ze kopen op je vakantie bestemming zorg dan ervoor dat het keurmerk CE erop staat. Dit betekent dat het condoom goedgekeurd en betrouwbaar is. Vaak zijn ze verkrijgbaar bij de apotheek of drogist.
Heb je toch onveilig seksueel contact gehad bezoek dan zo snel mogelijk maar in ieder geval binnen 72 uur een arts! De arts kan het risico inschatten en eventueel onderzoeken naar soa’s of behandeling voor soa’s zoals HIV starten.
Kindersekstoerisme
Uit een wereldwijde studie naar seksuele uitbuiting van kinderen blijkt dat kinderen door de enorme toename van reizigers meer risico lopen op uitbuiting. Ook blijkt uit de studie dat er geen stereotype dader of slachtoffer is aan te wijzen. Kindersekstoerisme komt over de hele wereld voor. Ook in Europa is seks met een minderjarige strafbaar. Ook als het strafbare feit niet plaats gaat vinden of heeft gevonden in Nederland
Op de website van de rijksoverheid en defence for children staat waar en wanneer je (vermoedelijk) kindersekstoerisme kunt melden. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kinderporno/vraag-en-antwoord/waar-kan-ik-kindersekstoerisme-melden
https://www.meldkindersekstoerisme.nl/
Bronnen: LCR, LCI, Sense, soaaidsnederland, rijksoverheid, defence for children
