Schistosomiasis (ook wel bilharzia genoemd) is een infectieziekte die in verschillende landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika voorkomt. Je kunt de infectie oplopen als je in aanraking komt met zoet water waarin larven van de schistosoma-parasiet leven Een vaccin is er niet. Wel kun je voorzorgsmaatregelen nemen om infectie te voorkomen.
Waar komt het voor?
De parasiet komt voor in grote delen van Afrika en Zuid-Amerika en in enkele landen in het Caribisch gebied, het midden oosten en Azië. De larven van de schistosoma-parasiet leven in deze gebieden in zoet water.
Hoe loop je het op?
Wanneer je zwemt of baadt in zoet water in gebieden waar schistosomiasis voorkomt kunnen de larven voor de huid heen het lichaam binnendringen. Daarna verplaatsen ze zich naar de bloedvaten rondom de blaas of de darmen en ontwikkelen ze zich tot volwassen wormen van ongeveer een centimeter lang. Ze produceren grote hoeveelheden eitjes die via de urine of de ontlasting het lichaam verlaten, maar die ook voor ontstekingen in de blaas, de darmen en de lever kunnen zorgen. Zonder behandeling kunnen de wormen vele jaren in leven blijven.
Wat geeft het voor klachten?
Vaak geef schistosomiasis helemaal geen klachten, maar er kunnen verschillende ziekteverschijnselen optreden. Een klein deel van de mensen krijgt jeuk kort na het zwemmen in water waar de parasiet voorkomt, de zogenaamde zwemmersjeuk of swimmers itch. Een paar weken na het watercontact krijgt een deel van de mensen een griepachtig ziektebeeld met koorts en malaise dat katayamasyndroom wordt genoemd. Uiteindelijk kunnen mensen klachten krijgen doordat de eitjes van de parasiet ontstekingen veroorzaken. Dit geeft vooral klachten van de blaas (bijvoorbeeld bloed plassen), de darmen (bijvoorbeeld diarree of bloedverlies) of de lever (bijvoorbeeld geelzucht). De kans dat dit bij reizigers gebeurt is erg klein.
Hoe kun je het voorkomen?
Er bestaat geen vaccinatie tegen schistosomiasis. Je kunt het wel voorkomen door in gebieden waar de parasiet voorkomt niet in zoet water te zwemmen of (pootje)baden. Ook kortdurend zoetwatercontact kan al tot een besmetting leiden. Zwemmen in de zee of in een zwembad met chloor is wel veilig. Heb je toch gezwommen en denk je mogelijk besmet te zijn? Raadpleeg dan je huisarts. Vanaf ongeveer 6 weken na het zoetwatercontact is het mogelijk om met een bloedtest aan te tonen of je wel of niet geïnfecteerd bent. Als je geïnfecteerd bent is dit goed behandelbaar met medicatie.
