Het zikavirus is een virus dat de ziekte zikakoorts veroorzaakt. De ziekte wordt voornamelijk overgedragen door de gelekoortsmug (Aedes aegypti).

Waar komt de zikamug voor?

Deze mug komt voor in (sub)tropische gebieden, zoals Azië, Afrika, Zuid- Amerika, Midden-Amerika en delen van Noord-Amerika.

Hoe kun je het oplopen en hoe kun je anderen besmetten?

Het zikavirus wordt overgedragen door muggen. Maar in enkele gevallen is er ook sprake van seksuele overdracht van een man met zikavirus-klachten naar zijn sekspartner.

Wat zijn de symptomen?

Mensen die besmet raken met het zikavirus krijgen niet altijd de ziekteverschijnselen. Ongeveer 20% van de mensen krijgt klachten. Symptomen van zikakoorts ontstaan meestal 3 tot 12 dagen na een beet van een besmette mug. De meeste mensen herstellen binnen een week zonder ernstige problemen. Indien zwangere vrouwen de infectie doormaken kunnen bij het ongeboren kind afwijkingen ontstaan. Hierbij wordt onder andere een hersenafwijking bij het ongeboren kind beschreven (microcefalie). Soms kunnen na een zikavirusinfectie verlammingsverschijnselen optreden, het zogenaamde syndroom van Guillain-Barré. Het is nog onbekend hoe vaak dit voorkomt, maar het is waarschijnlijk vrij zeldzaam.

Wie kunnen er ziek worden en wie lopen extra risico?

Iedereen die de ziekte nog niet heeft doorgemaakt kan besmet worden, mits zij aanwezig zijn in een gebied met het zikavirus en de geschikte muggen. Zwangere vrouwen lopen een risico dat de infectie afwijkingen veroorzaakt bij hun ongeboren kind.

Welke maatregelen kun je nemen om een zikavirus besmetting te voorkomen?

Het is belangrijk om overdag en ‘s avonds zorgvuldig anti-muggenmaatregelen te nemen in gebieden waar het zikavirus voorkomt. Niet alleen om het zikavirus te voorkomen, maar ook ziekten als gele koorts, malaria of dengue. 

Muggenwerende maatregelen zijn:

• Draag bedekkende kleding.
• Smeer onbedekte huid in met een muggenwereldmiddel dat DEET bevat. Kinderen jonger dan 2 en zwangere vrouwen mogen alleen producten met maximaal 30% DEET gebruiken.
• Slaap altijd onder een (geïmpregneerde) klamboe of in een muggenvrije ruimte.

Reizigers met een immuunstoornis of een chronische ziekte worden evenals zwangere vrouwen geadviseerd voor vertrek advies bij een behandelend arts of GGD te vragen.

Advies voor zwangere vrouwen of vrouwen met een zwangerschapswens én hun partners

• Aan zwangere vrouwen en vrouwen die tijdens of vlak na de reis in een land waar het zikavirus heerst zwanger willen worden, wordt geadviseerd om de noodzaak van de reis te bespreken met een arts en reizen die niet noodzakelijk zijn uit te stellen.
• Meld een recent bezoek aan een land waar het zikavirus heerst tijdens de reguliere controles bij je verloskundige of arts. Zeker als binnen twee weken na terugkeer klachten optreden die passen bij een infectie door het zikavirus.
• Vrouwen die zwanger willen worden, wordt geadviseerd om dit uit te stellen tot minstens één maand na terugkomst uit een land waar het zikavirus heerst.
• Mannen die in landen zijn geweest waar het zikavirus heerst en een partner hebben die zwanger is of zwanger wil worden, wordt geadviseerd minstens twee maanden een condoom te gebruiken bij seksueel contact. Dit geldt ook voor mannen die geen klachten hebben gehad.
• Om de ziekte bij een partner (m/v) te voorkomen wordt aan mannen die in landen zijn geweest waar het zikavirus heerst, geadviseerd om uit voorzorg twee maanden een condoom te gebruiken bij seksueel contact.

Bron: LCR/RIVM/GGD ZL