Zika wordt veroorzaakt door een virus dat door muggen wordt overgebracht. Het ziektebeeld is meestal mild, maar wanneer zwangere vrouwen zika krijgen kan dit schade geven aan de hersenen van het ongeboren kind. Er is geen vaccin tegen zika.
Waar komt het voor?
Zika komt wereldwijd voor in (sub)tropische gebieden. In de meeste landen in Afrika en Azië komt het zikavirus al jaren voor. Daarom zijn veel mensen daar al immuun en zijn er zelden of nooit grote uitbraken. De kans om daar als reiziger zika te krijgen is erg klein, maar het is niet helemaal uitgesloten. In andere delen van de wereld komen wel uitbraken voor. Het risico op zika te krijgen is vooral groot tijdens zo’n uitbraak.
Hoe loop je het op?
Het zikavirus wordt overgedragen door muggen van de soort Aedes, onder meer door de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus). Dit zijn andere muggen dan de muggen die malaria overbrengen, maar ze kunnen naast dengue wel andere ziektes bij zich dragen, waaronder chikungunya, dengue en gele koorts. Deze muggensoorten bijten vooral overdag. Daarnaast kan het zikavirus in zeldzame gevallen via seksueel contact van man op vrouw worden overgedragen. Het virus kan namelijk in sperma van geïnfecteerde mannen voorkomen. De kans om zo besmet te raken met het zikavirus wordt echter als heel klein ingeschat.
Wat geeft het voor klachten?
De meeste mensen die het zikavirus overgedragen hebben geen of alleen milde klachten. Deze ontstaan 2 tot 12 dagen na een beet van een besmette mug en bestaan meestal uit koorts, oogontsteking, huiduitslag en soms gewrichtsklachten. Dit herstelt na een paar dagen vanzelf.
Wanneer zwangere vrouwen een infectie doormaken kunnen er echter ernstige afwijkingen ontstaan aan de hersenen van het ongeboren kind. Dit kan ook gebeuren als deze vrouwen zelf helemaal geen klachten hebben en dus niet eens merken dat ze geïnfecteerd zijn. Zwangeren kunnen daarom landen waar een uitbraak van zika gaande is het beste vermijden.
Heel zelden krijgen mensen binnen enkele weken nadat ze hersteld zijn van het zikavirus het Guillain-Barré syndroom. Dit is een zenuwaandoening waarbij er verlammingen optreden.
Hoe kun je het voorkomen?
Je kunt zika voorkomen door goede voorzorgsmaatregelen te nemen tegen muggenbeten. Lees hier meer over muggenwerende maatregelen.
Vrouwen die zwanger zijn of een zwangerschapswens hebben wordt afgeraden om naar gebieden te reizen waar een uitbraak is van het zikavirus gaande is. Bij reizen naar landen waar wel sporadisch zika voorkomt maar geen uitbraak is, zoals in veel landen in Afrika en Azië, is de kans op het krijgen van zika zo klein dat een reis niet om die reden wordt afgeraden. Wel kan een reis naar de tropen tijdens de zwangerschap om andere redenen onverstandig zijn. Zie ook: reizen en zwangerschap.
Mannen die op reis zijn geweest naar een gebied met een uitbraak van zika en een partner hebben die zwanger is of zwanger wil worden, wordt geadviseerd minstens twee maanden een condoom te gebruiken bij seksueel contact. Dit geldt ook voor mannen die geen klachten hebben gehad.
