Wanneer je reist met kinderen is een goede voorbereiding extra belangrijk. Bij jonge kinderen verlopen sommige infecties ernstiger en ze kunnen hun klachten niet altijd goed aangeven. Het is daarom belangrijk zoveel mogelijk te voorkomen dat kinderen ziek worden. Maak een afspraak voor een reisconsult voor een advies op maat.
Vaccinaties
Om te voorkomen dat kinderen ziek worden is het belangrijk om te zorgen dat ze alle benodigde vaccinaties krijgen. Welke dat zijn, hangt af van factoren als reisbestemming, verblijfsduur en de leeftijd van het kind. Soms kan het nodig zijn om een vaccinatie die kinderen via het consultatiebureau krijgen al eerder te geven. Dit geldt bijvoorbeeld voor de vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond (BMR), die kinderen normaal gesproken op de leeftijd van 14 maanden voor het eerst krijgen.
Voor sommige vaccinaties geldt een minimumleeftijd. Daardoor kunnen zeer jonge kinderen niet altijd goed tegen alle infectieziekten worden beschermd. Dit geldt bijvoorbeeld voor gele koorts. Dit vaccin mag niet worden gegeven aan kinderen jonger dan 6 maanden en geeft tussen de 6 en 9 maanden een groter risico op bijwerkingen. Met kinderen van deze leeftijd naar gele koortsgebied reizen raden we waarom af.
Malaria
Vooral kinderen onder de 5 jaar hebben een verhoogd risico om ernstig ziek te worden van malaria en eraan te overlijden. Daarom raden wij het af om met kinderen in deze leeftijdscategorie te reizen naar gebieden waar malaria voorkomt. Wanneer je ervoor kiest om toch te gaan is het heel erg belangrijk om maatregelen te nemen om de kans op malaria te verkleinen. Daarom krijgen kinderen soms malariaprofylaxe voorgeschreven in gebieden waar dit voor volwassenen niet nodig is. Gelukkig verdragen kinderen de malariaprofylaxe over het algemeen erg goed.
Reizigersdiarree
Jonge kinderen, vooral onder de drie jaar, hebben meer kans op reizigersdiarree. Vaak verloopt het ook heftiger en duurt het langer. Doordat ze minder reserves hebben kunnen kinderen bij braken en diarree snel uitdrogen. Laat uw kind bij diarree of braken extra drinken en gebruik ORS volgens de bijsluiter. Diarreeremmers zoals loperamide mogen niet aan kinderen jonger dan 2 jaar gegeven worden. Ook bij koorts of bloed of slijm in de diarree mag u deze niet gebruiken. Kinderen onder de 6 jaar kunnen snel verstopt raken door loperamide, wees dus voorzichtig. Raadpleeg een arts bij diarree met bloed, slijm of koorts, slecht drinken of tekenen van uitdroging en als er meer dan 3 dagen (en al bij meer dan 24 uur bij kinderen van 2 jaar en jonger) hevige diarree is of bij aanhoudend braken.
En verder
Afhankelijk van de reisbestemming kunnen er andere risico’s zijn om rekening mee te houden. Zo is het belangrijk om op zonnige bestemmingen te zorgen voor goede zonbescherming en is het belangrijk om door muggen overdraagbare infecties te voorkomen met muggenwerende maatregelen. Ook jonge kinderen kunnen last krijgen van hoogteziekte, maar kunnen de klachten niet altijd goed aangeven. Bespreek het tijdens het reisconsult als u met jonge kinderen naar hoogte reist.
Wanneer je tijdens je zwangerschap op reis wil gaan is het belangrijk om je goed te laten voorlichten. Tijdens de zwangerschap kunnen sommige infecties ernstiger verlopen of schade geven aan het ongeboren kind. Sommige vaccinaties en medicijnen geven we liever niet tijdens de zwangerschap. Daarom zijn niet alle reisbestemmingen even geschikt voor een reis tijdens de zwangerschap. Maak een afspraak voor een reisconsult voor een advies op maat.
Vaccinaties
Juist tijdens de zwangerschap is het belangrijk om goed tegen infectieziekten beschermd te zijn. Gelukkig mogen de meeste vaccinaties ook tijdens de zwangerschap gewoon gegeven worden. Vooral vaccinaties waar verzwakte maar nog levende virussen in zitten geven we liever niet. Dit geldt onder meer voor het vaccin tegen gele koorts. We raden zwangeren die niet al eerder tegen gele koorts gevaccineerd zijn daarom af om reizen te maken naar gebieden waar deze ziekte voorkomt.
Malaria
Tijdens de zwangerschap ben je een sterk verhoogd risico om ernstig ziek te worden van malaria en eraan te overlijden. Daarom raden wij het met klem af om tijdens de zwangerschap te reizen naar gebieden waar malaria voorkomt. Wanneer je ervoor kiest om toch te gaan is het heel erg belangrijk om maatregelen te nemen om de kans op malaria te verkleinen. Daarom krijgen zwangeren soms malariaprofylaxe voorgeschreven in gebieden waar dit buiten de zwangerschap niet nodig is. Alleen van het middel mefloquine (Lariam) weten we zeker dat dit veilig is om tijdens de zwangerschap te gebruiken.
Zika
Een infectie met het Zikavirus tijdens de zwangerschap kan ernstige afwijkingen veroorzaken aan de hersenen van het ongeboren kind, zelfs als vrouwen niet of nauwelijks klachten hebben van de infectie. Het is daarom belangrijk om goed af te wegen of je tijdens de zwangerschap een reis wil maken naar gebieden waar zika voorkomt.
De kans op zika te krijgen is vooral groot tijdens een uitbraak van zikavirus. In veel landen in Afrika en Azië komt het zikavirus al jaren voor. Daarom zijn veel mensen daar al immuun en zijn er zelden of nooit grote uitbraken. De kans om daar als reiziger zika te krijgen is erg klein, maar het is niet helemaal uitgesloten.
Vrouwen die zwanger zijn of een zwangerschapswens hebben wordt afgeraden om naar gebieden te reizen waar een uitbraak is van het zikavirus gaande is. Bij reizen naar landen waar wel sporadisch zika voorkomt maar geen uitbraak is, zoals in veel landen in Afrika en Azië, is de kans op het krijgen van zika zo klein dat een reis niet om die reden wordt afgeraden, maar een infectie is nooit helemaal uit te sluiten. Mannen die op reis zijn geweest naar een gebied met een uitbraak van zika en een partner hebben die zwanger is of zwanger wil worden, wordt geadviseerd minstens twee maanden een condoom te gebruiken bij seksueel contact. Dit geldt ook voor mannen die geen klachten hebben gehad.
Reizigersdiarree
Wanneer je reizigersdiarree krijgt tijdens je zwangerschap is het belangrijk om te zorgen dat je niet uitdroogt. Drink voldoende en neem zo nodig ORS; dit is een zout-suikeroplossing die je ook in de zwangerschap veilig kunt gebruiken. De diarreeremmer loperamide mag tijdens de zwangerschap niet worden gebruikt. Raadpleeg een arts bij diarree met bloed, slijm of koorts (>38,5°C), diarree die langer dan 24 uur aanhoudt of bij aanhoudend braken
Vliegreizen
Bij lange vliegreizen tijdens de zwangerschap is er een verhoogd risico op het krijgen van trombose. Kies voor een plek met voldoende beenruimte en loop elk half uur een stukje. Drink voldoende water. Vraag vóór het reserveren van uw reis naar het beleid van de luchtvaartmaatschappij. De meeste luchtvaartmaatschappijen accepteren zwangere vrouwen na de 36e week niet vanwege het risico op een bevalling in het vliegtuig. Tot zeven dagen na de bevalling is vliegen af te raden, onder andere wegens de verhoogde kans op trombose. Als u ernstige bloedarmoede heeft of ooit trombose heeft gehad, bespreek dan uw reisplannen met uw verloskundige, huisarts of gynaecoloog.
En verder
Tijdens de zwangerschap is hoge koorts bij de moeder een risico voor het kind. Ga als je koorts (>38,5°C) hebt tijdens de reis altijd naar een arts. Afhankelijk van de reisbestemming kunnen er andere risico’s zijn om rekening mee te houden. Zo hebben zwangeren bij een verblijf boven de 2500 meter een grotere kans op hoogteziekte. Middelen tegen hoogteziekte mogen niet gebruikt worden tijdens de zwangerschap. We bespreken de adviezen graag met je tijdens een reisconsult.
Bij mensen met een verminderde afweer kan reizen gepaard gaan met extra risico’s. Welke risico’s dit zijn, en hoe groot deze zijn, hangt er vanaf wat er precies met de afweer aan de hand is. Een afweerstoornis kan aangeboren zijn of veroorzaakt worden door het een HIV-infectie. Andere mensen gebruiken medicatie die de afweer onderdrukt, bijvoorbeeld na een transplantatie of bij ontstekingsziekten als reuma, de ziekte van Crohn of psoriasis. Ook bij mensen waarbij de milt is verwijderd of minder goed werkt is de afweer verlaagd.
Wanneer je een verminderde afweer hebt is het belangrijk om ruime tijd voor de reis een afspraak te plannen. Soms zijn er extra onderzoeken nodig, en in sommige gevallen kan een reis zo’n groot risico zijn dat we moeten adviseren je plannen aan te passen. Het kan daarom verstandig zijn om al advies te vragen voordat je een reis boekt.
Vaccinaties
Wanneer je afweer verminderd is ben je vatbaarder voor infecties. Vaccinaties zijn daarom extra belangrijk. Helaas werken vaccinaties bij mensen met een verminderde afweer soms juist minder goed; het afweersysteem is nodig om na een vaccinatie antistoffen aan te maken. Van sommige vaccinaties, zoals die tegen hepatitis A, weten we dat mensen met een afweerstoornis vaak onvoldoende antistoffen aanmaken. Het kan nodig zijn om deze 4 tot 8 weken na de vaccinatie een bloedonderzoek te doen om de antistoffen te meten.
Enkele vaccins tegen reisziekten bevatten verzwakt maar nog levend virus. Deze vaccins kunnen voor mensen met een verminderde afweer gevaarlijk zijn. Dit is vooral een probleem wanneer je reist naar gebieden waar gele koorts voorkomt. Omdat deze infectie zeer ernstig, en soms zelfs fataal kan verlopen raden we het met klem af om zonder vaccinatie naar gebieden te reizen waar gele koorts voorkomt. Maar helaas mogen mensen met een verminderde afweer de gele koortsvaccinatie meestal niet krijgen. Heb je al een gele koortsvaccinatie gehad voordat je met afweerremmende medicijnen startte? Dan is er geen probleem; het vaccin geeft levenslange bescherming.
Malaria
Bij reizen naar malariagebied is het altijd belangrijk om de juiste maatregelen te nemen tegen een infectie. Voor mensen met een verminderde afweer zijn deze meestal niet anders dan voor mensen met een normale afweer. Een uitzondering daarop zijn mensen waarbij de milt is verwijderd of verminderd werkt. De milt is heel belangrijk om een infectie met malaria onder controle te houden. Wanneer deze niet of niet goed werkt is het risico om ernstig ziek te worden of aan malaria te overlijden sterk vergroot. We raden reizen naar malariagebied voor deze mensen daarom af.
Reizigersdiarree
Als je afweer verminderd is ben je vatbaarder voor het krijgen van darminfecties en kunnen deze infecties ook ernstiger verlopen. Het is daarom extra belangrijk om zo goed als mogelijk te voorkomen dat je diarree krijgt. Hierover lees me meer bij de informatie over reizigersdiarree. In sommige gevallen zal de reizigersgeneeskundige je een recept meegeven voor een kuur antibiotica, die je kunt innemen als je toch diarree krijgt. Deze kuur kan helpen bij diarree door bepaalde soorten bacteriën, maar helpt niet als de diarree bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door een virus. Neem bij diarree met bloed of slijm of met koorts (>38,5°C) contact op met een arts.
En verder
Afhankelijk van je reisplannen en van wat er precies met de afweer aan de hand is kunnen er nog andere risico’s zijn. Zo kan het zijn dat je voor een reis naar een land waar veel tuberculose voorkomt wordt verwezen naar de GGD. Plan een afspraak in voor een reisconsult voor een advies op maat, bij voorkeur tenminste 3 maanden voordat je vertrekt.
